Ο Μανώλης Χιώτης δεν ήταν άσχετος με τις ιδέες και τις αξίες της Αριστεράς. Παρότι τον διέκρινε η μουσική του ιδιοφυϊα καθώς και η εξέλιξη του μπουζουκιού, που ως γνωστόν μετέτρεψε σε τετράχορδο από τρίχορδο, δεν έμεινε αμέτοχος στο κοινωνικό γίγνεσθαι των ταραγμένων πολιτικά μετεμφυλιακών δεκαετιών.

Φυσικά, δεν υπάρχει άνθρωπος των κινημάτων οποιασδήποτε γενιάς, που να μην τον έχει ακούσει και να μην τον έχει τραγουδήσει, μέσα από τη συμμετοχή του στους εμβληματικούς δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη: Επιτάφιος, Λιποτάκτες, Πολιτεία, Αρχιπέλαγος.

                     

Το σολάρισμά του στο μπουζούκι έδωσε άλλη πνοή στα τραγούδια του Θοδωράκη, που δεν θα είχαν την ίδια απήχηση αν δεν τα συνόδευε ο Μανώλης Χιώτης.

Λιγότερο γνωστό είναι και το τραγούδι που έγραψε ο Χιώτης για τον Άρη Βελουχιώτη. Τους στίχους έγραψε ο ρεμπέτης από την Σαλαμίνα, Νίκος Μάθεσης, ο επονομαζόμενος ‘Τρελάκιας’.

Το κομμάτι ονομαζόταν ‘Το νυχτοπούλι’ και γράφτηκε αμέσως μετά το θάνατο του καπετάνιου του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού. Σύμφωνα με τον στιχουργό:

«Ο Άρης ήταν φίνος άντρας, μάγκας και αγωνιστής. Όταν έσβησε το καντήλι του παλληκαριού, έκατσα και το γραψα. (…) Είπα του Χιώτη για το τραγούδι και δώσαμε ραντεβού και του δωσα τα λόγια.

Εκείνος έβαλε ένα τετράστιχο ακόμα δικό του, το τελευταίο, αλλάζοντας και το όνομα. Αντί για ‘Νυχτοπούλι’ το έκανε ‘Κλαψοπούλι᾿. Μετά άκουσα τη μουσική που έβαλε ο Χιώτης, χασαποσέρβικο ήταν, πολύ ζόρικο τραγούδι».

Αντιλαλούνε τα βουνά κλαίνε τα κλαψοπούλια

ο Βελουχιώτης χάθηκε ψηλά σε μια ραχούλα.

 

Τι έχεις κλαψοπούλι μου και χαμηλά κοιτάζεις

Για πες μου τι σε πλήγωσε και βαριαναστενάζεις.

 

Μαράθηκαν τα λούλουδα χάθηκε το φεγγάρι

Ένας λεβέντης έσβησε που τον ελέγαν Άρη.

 

Κείνος δε θέλει κλάματα, δε θέλει μοιρολόγια

Θέλει αγώνες και χαρές αρματωσιές και βόλια.

Το τραγούδι δεν ηχογραφήθηκε ποτέ, πέφτοντας θύμα της μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής λογοκρισίας. Ο ερευνητής του ρεμπέτικου, Κώστας Χατζηδουλής, το ανακάλυψε μετά από συνομιλία του με το Νίκο Μάθεση. Η αρχική όμως μελωδία του είχε ξεχαστεί, έτσι οι στίχοι ξαναμελοποιήθηκαν από τον Μιχάλη Γενίτσαρη.

Η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού με τον τίτλο ‘Ένας λεβέντης έσβησε’ έγινε το 1980, με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα (περιλαμβάνεται στο δίσκο ‘ΤΑ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ’) ενώ ακολούθησε και δεύτερη, με τη φωνή του ίδιου του Γενίτσαρη.