Η σπάνια ποδοσφαιρική ευφυία του, η αντίθεσή του στην προσάρτηση της Αυστρίας, το γκολ που δεν έπρεπε να βάλει πανηγυρίζοντας μπροστά στους ναζί, ο περίεργος θάνατός του και η κηδεία του που μετατράπηκε σε διαδήλωση

Ο Ματίας Ζίντελαρ γεννήθηκε το 1903 στο χωρίο Κοζλόφ της σημερινής Τσεχίας, στην τότε Αυστρουγγαρία. Μετακόμισε με την οικογένειά του στη Βιέννη, όταν ήταν μόλις τριών χρονών. Ήταν μόλις 14 χρονών όταν ο σιδεράς πατέρας, σκοτώθηκε στην Ιταλία κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

από τους δρόμους στην Αούστρια και την ‘Βούντερτιμ’

Ο μικρός Ματίας λάτρευε το ποδόσφαιρο, κλοτσώντας τη μπάλα του από κουρέλια στη συνοικία Φαβορίτεν της Βιέννης και σύντομα βρέθηκε να παίζει στην τοπική ομάδα νέων.

Ο κυνηγός ταλέντων της Χέρτα Βιέννης τον εντόπισε και τον έφερε στις ακαδημίες της ομάδας, όπου διαμόρφωσε το αξεπέραστο “αέρινο” στυλ του, που σε συνδυασμό με τα μόλις 63 κιλά βάρους, του έδωσαν το προσωνύμιο ‘Ο Χάρτινος’ (Der Papierene).

Όλοι μιλούσαν για το νέο ποδοσφαιρικό θαύμα της Αυστρίας και όλης της Ευρώπης και ο Ζίντελαρ το επιβεβαίωνε σε κάθε αγώνα.

Παρά τον τραυματισμό του το 1923, εξαιτίας του οποίου φορούσε μόνιμα ένα προστατευτικό στο γόνατο, πήρε μεταγραφή για την Αούστρια Βιέννης.

Η γνωστή για τις καλές σχέσεις της με την εβραϊκή κοινότητα της πρωτεύουσας, Αούστρια, με τον Ζίντελαρ στην κορυφή της επίθεσης κέρδισε τρία κύπελλα Αυστρίας, ένα πρωτάθλημα και δύο Κύπελλα Κεντρικής Ευρώπης.

Το 1926 έκανε το ντεμπούτο του στη ‘Βούντερτιμ’, την ομάδα θαύμα της Εθνικής Αυστρίας, που υπό την τεχνική ηγεσία του Ούγκο Μάισλ εντυπωσίαζε με τις εμφανίσεις της και τις νίκες απέναντι σε παγκόσμια μεγαθήρια, όπως η Τσεχοσλοβακία, η Σκωτία και η Γερμανία.

Μάλιστα μετά τον θρίαμβο 5-0 επί της Σκωτίας, η Arbeiter Zeitung της 17^ης  Μάη του 1931 έγραψε:

«Αν υπήρχε μια θλιβερή στιγμή στην κατάρρευση του ιδεώδους που αντιπροσώπευαν για εμάς οι Σκωτσέζοι, ακόμα και χθες, αυτή ισοφαριζόταν από την ανανεωτική αίσθηση που προσέφερε η παρακολούθηση ενός θριάμβου που ξεπηδούσε από την αληθινή τέχνη.

(…) Έντεκα ποδοσφαιριστές, οι έντεκα επαγγελματίες αυτής της ομάδας, αν και υπάρχουν σπουδαιότερα πράγματα στη ζωή, με την απόδοσή τους πραγματοποίησαν, σε τελική ανάλυση, μια συνεισφορά στη βιεννέζικη άποψη για την αισθητική, τη φαντασία και το πάθος».

παίζει όπως ένας grandmaster σκάκι

Το Μουντιάλ του 1934 στην Ιταλία, αποτέλεσε τη θεατρική σκηνή όπου ο Ματίας Ζίντελαρ έδωσε τις καλύτερές του παραστάσεις. Παρά την τέταρτη θέση που κατέλαβε τελικά η Εθνική Αυστρίας, αν και θεωρούταν φαβορί, ο προπονητής της Ιταλίας, Βιτόριο Πότσο, δήλωσε για τον Ζίντελαρ:

«Η θεατρική του φήμη αποδείχτηκε στο γήπεδο. Όταν κάνει προσποιήσεις, νιώθεις πως έχει το άγγιγμα ενός καλλιτέχνη. Προσποιείται ότι πάει δεξιά και μετά συγκλίνει αριστερά με την ευκολία, την ελαφρότητα και την κομψότητα ενός χορευτικού βήματος του Στράους, ενώ ο εξαπατημένος αντίπαλος, χωρίς καν να μπορέσει να τον αγγίξει, καταλήγει στο έδαφος στη μάταιη προσπάθειά του να τον αντιμετωπίσει»

Η φήμη του ξεπερνούσε τα στενά όρια του ποδοσφαίρου. Στα καφενεία των ανθρώπων της τέχνης στη Βιέννη, η ποδοσφαιρική ευφυία του Ματίας Ζίντελαρ και η αίσθηση που άφηνε στους θεατές, παίζοντας λες και είχε δύο ανεξάρτητα πόδια προικισμένα με εγκέφαλο, μονοπωλούσαν τις συζητήσεις.

Ο κριτικός θεάτρου, Άλφρεντ Πόλγκαρ, έγραψε ότι ο Ζίντελαρ έπαιζε ποδόσφαιρο όπως ένας grand master παίζει σκάκι. Θαμπωμένοι από τις ικανότητές του, οι ιθύνοντες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του πρόσφεραν “χρυσό” συμβόλαιο για να τον πείσουν να μετακομίσει στην Αγγλία, αλλά εκείνος δεν ήθελε να εγκαταλείψει την Αυστρία.

πολέμιος των ναζί

Όμως οι διεθνείς εξελίξεις άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ποδοσφαιρική καριέρα, ακόμα και στη ζωή του ‘Μότσαρτ των Γηπέδων᾿. Η προσάρτηση της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία, που έμεινε στην ιστορία ως Anschluss, έριξε την αυλαία της ‘Βούντερτιμ’.

Οι Εβραίοι παίχτες της Αούστρια εκδιώχθηκαν από την ομάδα, αφού το ποδόσφαιρο ήταν απαγορευμένη δραστηριότητα για αυτούς. Ακόμα και ο εβραϊκής καταγωγής πρόεδρος του ποδοσφαιρικού σωματείου, Μικλ Σβαρτς, ζούσε απομονωμένος. «Μας έχει απαγορευτεί να σου μιλάμε αλλά εγώ πάντα θα σου μιλάω», του έλεγε ο Ματίας.

Στις 3 Απρίλη του 1938, πραγματοποιήθηκε το ματς – κύκνειο άσμα της Εθνικής Αυστρίας στο Πράτερ Στάντιουμ της Βιέννης, το “ντέρμπι επανένωσης”, όπως προπαγάνδιζαν οι ναζί. Η Αυστρία θα αντιμετώπιζε τη Γερμανία και στη συνέχεια οι δύο εθνικές ομάδες θα συγχωνεύονταν.

Για τους ναζί ήταν κάτι παραπάνω από την ολοκλήρωση της προσάρτησης μιας χώρας, ήταν η ανάγκη τους τους να κατακτήσει η Γερμανία το Παγκόσμιο Κύπελλο της ίδιας χρονιάς και να επιβεβαιώσει την ανωτερότητα της άριας φυλής.

Ο αγώνας ήταν συμφωνημένος να λήξει ισόπαλος 0-0. Ο Ζίντελαρ αρχικά έκανε κάποιες ακατανότητες, για το κοινό, ενέργειες, ντρίμπλαρε όλη την αντίπαλη άμυνα προσπερνώντας και τον τερματοφύλακα, αλλά σούταρε επιδεικτικά άστοχα.

Οι φίλοι της Αυστρίας στις εξέδρες του σταδίου άρχισαν να “μπαίνουν στο πνεύμα” και τραγουδούσαν τον εθνικό ύμνο.

Οι παίχτες της ‘Βούντερτιμ’, αντλώντας κουράγιο μπήκαν στο 2^ο ημίχρονο με άλλη διάθεση. Περίπου στο 70^ο λεπτό του αγώνα, ο Ζίντελαρ πέτυχε ένα υπέροχο γκολ το οποίο πανηγύρισε με ένα πλατύ χαμόγελο μπροστά στην εξέδρα των ναζί αξιωματικών.

Το τελικό 2-0 πανηγυρίστηκε έξαλλα από τους Αυστριακούς που με σημαίες της χώρας στα χέρια, έδειχναν την αντίθεσή τους στην δήθεν ποθητή και για αυτούς, ένωση με τη ναζιστική Γερμανία. Η λήξη του αγώνα αποτέλεσε άλλη μια ψυχρολουσία για τον Χίτλερ, αφού ο Ζίντελαρ δεν χαιρέτησε ναζιστικά.

Ακόμα και μετά το “ντέρμπι επανένωσης”, η γερμανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία DFB, επιχείρησε να πείσει τον Ζίντελαρ να αγωνιστεί για την ενοποιημένη εθνική στο Μουντιάλ, όμως χωρίς τύχη.

Στις 23 Γενάρη του 1939, ο ‘Μότσαρτ των γηπέδων’ βρέθηκε νεκρός στο κρεβάτι του, δίπλα στην αναίσθητη φίλη του, Καμίλα Καστανιόλα, που και αυτή ξεψύχησε λίγο αργότερα.

Η επίσημη εξήγηση της αστυνομίας ήταν πως είχαν δηλητηριαστεί από μονοξείδιο του άνθρακα, λόγω βλάβης του συστήματος θέρμανσης, όμως όλοι σκέφτηκαν το ίδιο πράγμα: «Ο Χίτλερ είχε πάρει εκδίκηση».

Στην κηδεία του παρευρέθηκαν περισσότεροι από 60.000 συμπατριώτες του, με τις σημαίες της προσαρτημένης Αυστρίας στα χέρια, χωρίς οι Ναζί να τολμούν να επέμβουν. Οι έρευνες του εισαγγελέα συνεχίστηκαν αλλά διακόπηκαν με άνωθεν εντολή και η υπόθεση έκλεισε οριστικά λίγους μήνες αργότερα.